به گزارش خبرنگار علم و فرهنگ آستان قدس رضوی، محمدمهدی رحمتي؛ جامعه‌شناس ورزش دانشگاه گيلان در ابتدای این وبینار گفت: در جامعه‌شناسی فراغت و اوقات فراغت به معنایی که امروز با آن مواجه هستیم یعنی زمانی که فرد خارج از مسئولیت‌های اصلی زندگی به‌دلخواه فعالیتی را انجام دهد.
وی تصریح کرد: این فعالیت کارکردهای مختلفی دارد و یک بخش آن توان‌بخشی از خستگی‌ها و مشکلاتی است که فرد در طول روز با آن مواجه است.
رحمتی افزود: گاهی فعالیتی که فرد در اوقات فراغت انجام می‌دهد، از این حالت خارج‌شده و به‌عنوان یک فعالیت اصلی که واجد جنبه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و گاهی هم سیاسی درمی‌آید و برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای آن انجام می‌شود.
وی ابراز کرد: درزمینهٔ برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت سازمان‌های ورزشی نیز نقش و جایگاه خاصی دارند و به‌ویژه موضوع ورزش همگانی نیز در مقوله فراغت هم موردتوجه قرار می‌گیرد.
استاد دانشگاه گیلان افزود: با صنعتی شدن و تحولاتی که از قرون شانزدهم و هفدهم در کشورهای پیش رفته رخ داد، همراه با تراکم ثروت از راه فعالیت‌های صنعتی زمان‌های آزاد انسان‌ها نیز نسبت به گذشته افزایش پیدا کرد که به‌تدریج جوامع متوجه شدند برای بهره‌وری از این زمان‌های آزاد باید برنامه‌ریزی کرد.
وی اظهار کرد: به‌این‌ترتیب مفهوم و معنایی با عنوان اوقات فراغت شکل گرفت و علم جامعه‌شناسی نیز به این موضوع ورود پیدا کرد. در جامعه‌شناسی دو مکتب اصلی درزمینهٔ اوقات فراغت شکل گرفت که مکتب اول مکتب کارکردگرا و ساختاری بود که نگاهی سنتی به موضوع اوقات فراغت داشت و مکتب دوم مکتب تضاد که به موضوع اوقات فراغت نیز مانند سایر مؤلفه‌های زندگی صنعتی انتقاد داشت.
بررسی وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور برگذران اوقات فراغت شهروندان
فرزاد غفوری؛ دانشیار مدیریت ورزشی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این وبینار به ایراد سخنرانی با موضوع وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور برگذران اوقات فراغت شهروندان پرداخت و گفت: اوقات فراغت ازجمله موضوعاتی است که کمتر کشوری می‌تواند ادعا کند که در این زمینه به شایستگی کارکرده است.
وی بیان کرد: در عصر حاضر نگاه‌های جدیدتری وارد حوزه اوقات فراغت شده ازجمله موضوع یکپارچگی آن و مسئله دیگر موضوعات مرتبط با جهانی‌سازی اوقات فراغت.
غفوری اضافه کرد: در عصر حاضر جریان برنامه‌ریزی درزمینهٔ اوقات فراغت از دست حکومت‌های محلی خارج‌شده و با توجه به بک پارچگی آن نیاز مردم به اوقات فراغت به هم نزدیک شده است.
وی عنوان کرد: ما اعتقادداریم که فراغت یکی از اجزای مهم زندگی انسان است و اگر برنامه‌ریزی درستی از این زمینه انجام نشود، افراد جوامع انسانی دچار تناقض خواهند شد.
دانشیار دانشگاه طباطبایی بیان کرد: ما چه بخواهیم و چه نخواهیم یک رویکرد جهانی بر موضوع اوقات فراغت حاکم است و این موضوع ارتباط مستقیم با وضعیت اقتصادی و معیشتی افراد جامعه دارد.
وی اذعان کرد: اگر دولتمردان و سیاست‌گذاران نتوانند برای این موضوع به‌درستی برنامه‌ریزی کنند، با افزایش بحران‌ها و جرائم اجتماعی مواجه خواهند شد.
56 درصد از جمعیت کشور دچار مشکل کم‌تحرکی هستند
محمدرضا فروحی؛ دبیر فدراسیون ورزش‌های همگانی نیز بیاناتی با موضوع بررسی امکانات تفریحی، ورزشی و جغرافیای فراغت شهرهای ایران ارائه داد و گفت: طبق آمارهای رسمی منتشرشده از منابع رسمی کشور، 56 درصد از جمعیت کشور دچار مشکل کم‌تحرکی هستند و بر اساس روند آینده‌پژوهی پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که در سال 1405 بیست درصد به این میزان افزوده خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: سهم اوقات فراغت در ایران روزانه چهار ساعت و میانگین جهانی آن پنج ساعت است ولی در کشورهای پیشرفته میانگین اوقات فراغت بیشتر از این میزان است.
فروحی افزود: جغرافیای فراغت بحث مهمی است که شاید بتوان گفت که بحث اصلی است و برای ورزش همگانی و مدیریت شهری و فضاهایی که در شهرها برای اوقات فراغت در نظر گرفته‌شده موردتوجه قرار دارد.
وی اظهار کرد: به میزانی که دامنه امکانات تفریحی و ورزشی در شهرها، شهرستان‌ها، شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها افزایش پیدا می‌کند، به نسبت جمعیت دفعات استفاده از آن‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.
دبیر فدراسیون ورزش‌های همگانی با اشاره به موضوع شهرهای فعال درزمینهٔ اوقات فراغت، بیان کرد: پروژه شهرهای فعال توسط کمیته جهانی بهداشت مطرح‌شده است و با توجه به ارتباطاتی که با وزارت کشور و شهرداری‌های مناطق مختلف برقرارشده بیش از 30 شهر از شهرهای کشور وارد شهرهای فعال و 9 شهر نیز در این زمینه موردبررسی قرارگرفته است.
وی اذعان کرد: شاخصه‌های اصلی شهرهای فعال این است که شهروندان آن دوستدار ورزش، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری هستند.
فروحی ابراز کرد: میزان پیشرفته بودن کشورها رابطه معناداری با میزان بهره‌وری آن‌ها از امکانات اوقات فراغت و امکانات ورزشی و تفریحی دارد.
وی اظهار کرد: یکی از راه‌های تشویق مردم درزمینهٔ اوقات فراغت این است که فضاهای اوقات فراغت مانند پارک‌ها، مسیرهای دوچرخه‌سواری بر اساس علائق و سلیقه مردم آن منطقه در نظر گرفته شود.
کم‌توجهی به موضوع اوقات فراغت در جوامع انسانی
مرجان صفاری؛ استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه تربیت مدرس نیز در این نشست تخصصی که به‌صورت مجازی برگزار شد، گفت: موضوع اوقات فراغت در جوامع انسانی به‌شدت مورد کم‌توجهی و غفلت قرارگرفته است.
وی اظهار کرد: برخی از رفتارهای فراغتی به‌صورت موقتی است و برخی دیگر تداوم پیدا می‌کند و تبدیل به سبک زندگی فرد می‌شود.
این فعال فرهنگی ورزشی افزود: از دیدگاه مدیریتی، برای اینکه بتوانیم در فعالیت تربیت‌بدنی مؤثر باشیم و بتوانیم دغدغه مدیران کشوری را متوجه آن کنیم باید به موضوع فراغت به‌صورت جدی‌تر بپردازیم.
وی تصریح کرد: اوقات فراغت بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که ما به آن نگاه می‌کنیم. هر فعالیت تفریحی فراغت نیست و تنها مربوط به زمان آزاد افراد نیست.
صفاری خاطرنشان کرد: احتمالاً انسان‌ها در طول زندگی خود فعالیت‌های فراغتی متعددی انجام می‌دهند که ممکن است به یک، دو یا سه تا از این فعالیت‌ها علاقه‌مند شوند.
وی اضافه کرد: یک نوع دیگری از فراغت نیز وجود دارد که ازنظر نوع مثل مهارت‌های حدی زندگی فرد است ولی به لحاظ زمان و پیگیری کوتاه‌تر است و تداوم پیدا نمی‌کند.
صفاری ادامه داد: یکی از چیزهایی که فعالیت کوتاه‌مدت را تبدیل به فراغت بلندمدت و مداوم می‌کند، این است که پشت‌کار داشته باشیم و به افراد کمک کنیم که لر مشکلاتی که در طول اجرای فعالیت فراغتی با آن مواجه می‌شوند غلبه کنند.